Udostępnianie danych o cywilach Instytucjom Wojskowym

• Konflikt na Ukrainie przyczyną do rozszerzenia kontroli Polaków

Rozszerzenie uprawnień dotyczy instytucji wojskowych, które na podstawie uchwalonej po niespełna dwutygodniowej pracy Ustawie o obronie ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 655), nabyły prawo dostępu do danych osobowych Polaków zebranych przez wszystkie organy Państwowe.

Na podstawie tej ustawy, instytucje państwowe, organy władzy publicznej i wszystkie służby zobowiązano do przekazywania wojsku danych osobowych, zgromadzonych w związku z wykonywaniem swoich zadań. Odbywać ma się to bez nadzoru, a także poza przepisami RODO, ponieważ ta kwestia nie jest uwzględniona w prawie UE. Co więcej, zakres uprawnienia dotyczy nie tylko czasu, gdy prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia jest duże, ale również w czasie pokoju. Projektując ustawę  zapomniano o zasadach retencji, ograniczenia celu i minimalizacji danych, podstawowych zasad wskazanych w 5 art. RODO.

Zatem do jakich informacji o obywatelach będzie miało dostęp wojsko?

Dopuszczalny dostęp będzie odnosił się do wszystkich rejestrów publicznych w Polsce. W tym także do jednostkowych spraw administracyjnych, w tym również kwestii sądowych.

Przepis ten nie pozostawia wątpliwości, że wojsko będzie mogło sprawdzić i uzyskać takie informacje jak:

• czy byliśmy karani,
• jakie płacimy podatki,
• na co chorujemy i jak często,
• czy prowadzone jest wobec nas postępowanie itp.

Ustawa zatem daje wiele do myślenia o jej racjonalności. Z racji tego, że może ona przyczynić się do pozyskiwania danych objętych ochroną.Na podstawie przepisów prawa np. danych telekomunikacyjnych lub danych wrażliwych np. stanu zdrowia, pochodzenia lub danych biometrycznych, których na podstawie przepisów RODO, istnieje ogólny zakaz przetwarzania.

Z drugiej strony trudno jest wskazać cel tak szerokiego zakresu uprawnienia. Czy faktycznie są one niezbędne do realizowania zadań przewidzianych przez prawo. Pomijając więc przepisy Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych (RODO), odwołajmy się do ustawy zasadniczej, Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.  Art. 51 ust. 2, stanowi zasadę przetwarzania danych o obywatelach przez władze publiczne, razem z zasadą niezbędności w neutralnym państwie prawnym. O art. 51 Konstytucji zapomniał chyba ustawodawca projektując artykuł 10 ustawy o obronie ojczyzny. Tym samym wskazany przepis może być uznany za niezgodny z ustawą zasadniczą.  Podkreśliła to zarówno opozycja parlamentarna jak i szerokie grono ekspertów.

Link do ustawy: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220000655/O/D20220655.pdf