RODO-wyjątki od stosowania

Wpływ RODO

Wejście w życie RODO w 2018 roku zmieniło bardzo wiele w podejściu różnych podmiotów do przetwarzania danych osobowych. Wiele organizacji podjęło stosowne kroki w kierunku właściwego ich zabezpieczenia oraz wywiązywania się z obowiązków nałożonych przez nowe rozporządzenie. RODO ma też znaczący wpływ na wszystkie osoby fizyczne. Poza zapewnieniem dodatkowej ochrony, przepisy te mogą być niejednokrotnie uciążliwe dla tych osób. Chociażby przez ciągłe zgody na przetwarzanie czy nieustanne klauzule informacyjne. Ponadto, po wejściu w życie RODO wiele osób zaczęło się zastanawiać czy ich ono też dotyczy i czy muszą się do niego stosować. Odpowiedź na to pytanie w niektórych przypadkach nie jest, wbrew pozorom, taka oczywista. Ponieważ w omawianych przepisach występuje kilka wyjątków od ich stosowania, które znajdują się w art. 2 RODO.

Przetwarzanie poza zbiorem danych

Materialny zakres stosowania Rozporządzenia wskazany jest w jego art. 2. Zgodnie z ust. 1, ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych stanowiących lub mających stanowić część zbioru danych. Już w tym przepisie można zauważyć pewne wyłączenie – nie stosujemy RODO do danych osobowych poza zbiorem danych. Zgodnie z art. 4 pkt. 6 RODO, jest nim uporządkowany zestaw danych osobowych dostępnych według określonych kryteriów. Oznacza to, że jeżeli wykonywane są jakieś czynności na tych danych, które nie trafiają do zbioru, RODO nie znajduje zastosowania. Przykładem może być odczyt temperatury ciała przy wejściu do budynku, niezapisywany w żaden sposób. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że nie tylko mamy do czynienia z informacjami o danej osobie fizycznej, jak również z danymi szczególnie chronionymi w rozumieniu art. 9 RODO (dane dotyczące stanu zdrowia). W dalszym ciągu Rozporządzenie nie znajduje tutaj zastosowania.

Przetwarzanie w ramach walki z przestępczością

Art. 2 ust. 2 lit. d) odnosi się do wyłączenia stosowania RODO w ramach przetwarzania danych dokonywanego przez „właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom”. Oznacza to, że podmioty takie jak Policja czy prokuratura, prowadząc swoje postępowania, nie są związane przepisami zawartymi w Rozporządzeniu. Mimo tego faktu, wskazane organy są zobowiązane do właściwego przetwarzania danych na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (potocznie zwaną „DODO”). Stosowanie RODO przez podmioty działające w tych sektorach byłoby bezcelowe. Ponieważ spełnianie obowiązku informacyjnego wobec człowieka poszukiwanego za przestępstwa mogłoby skutkować znaczącym utrudnieniem schwytania go przez organy ścigania.

Przetwarzanie o czysto domowym lub osobistym charakterze

Ostatnim wyjątkiem wartym omówienia jest ten w art. 2 ust. 2 lit. c), czyli przetwarzanie dokonywane przez osobę fizyczną o czysto osobistym lub domowym charakterze. W przeciwieństwie do pozostałych wyjątków zawartych w art. 2 RODO, w tym przypadku mamy do czynienia z bardziej elastycznym przepisem. Niejednokrotnie granica między takim przetwarzaniem, a operacjach na danych objętych przepisami RODO, jest bardzo cienka. Analiza tego zagadnienia pojawia się często przy stosowaniu monitoringu wizyjnego przez osoby fizyczne. Jeżeli ktoś ma kamerę we własnym domu, nietrudno jest zidentyfikować to jako przetwarzanie o czysto domowym charakterze. Nie należy przy tym zapominać, iż taki monitoring, nawet bez podlegania RODO, wciąż może naruszać czyjąś prywatność i skutkować odpowiedzialnością na gruncie przepisów prawa cywilnego. Problem interpretacyjny może pojawić się w sytuacji, gdy taka kamera znajduje się na zewnątrz i jest skierowana na drzwi do lokalu. Czy w takim przypadku monitoring jest przetwarzaniem o domowym charakterze, gdyż jego cel w dalszym ciągu odnosi się stricte do zabezpieczenia miejsca zamieszkania osoby fizycznej? Należy przy tym pamiętać, iż kamera może rejestrować osoby pukające do drzwi czy przechodzące przy nich. Wtedy można interpretować przetwarzanie ich danych jako wychodzące poza domowy charakter i podlegające pod przepisy Rozporządzenia. Niestety, jednoznaczne, odgórne określenie zakresu tego wyjątku od stosowania RODO nie wydaje się być możliwe. Powinno podlegać indywidualnej interpretacji w każdym przypadku.

Skuteczna interpretacja wyjątków od stosowania RODO

Niezwykle pomocne w interpretacji omawianych przepisów i identyfikacji przypadków niepodlegających pod przepisy Rozporządzenia jest wsparcie ekspertów. Korzystanie z usług stałego Inspektora Ochrony Danych jest gwarancją ciągłego i konsekwentnego nadzoru nad przetwarzaniem danych. W tym także klasyfikowania jego procesów pod kątem stosowania przepisów RODO. W razie potrzeby doraźnej pomocy w uporaniu się z omawianym zagadnieniem, skuteczne byłoby też zwrócenie się o udzielenie porady przez specjalistę ds. ochrony danych osobowych, który w kompleksowy sposób rozwieje wątpliwości w danej sprawie. Te i wiele innych usług w zakresie ochrony danych osobowych świadczy InspektorzyODO sp. z o.o.. Szczegóły dotyczące oferty można znaleźć na Ochrona danych osobowych – Inspektorzy ODO.